Istotą zapadłego w dniu 06.03.2019r. wyroku jest uznanie, że wprowadzony do ustawy o emeryturach i rentach z funduszu ubezpieczenia społecznego mechanizm potrącania kwot pobranych świadczeń z tytułu wcześniejszej emerytury przy obliczaniu podstawy z tytułu emerytury powszechnej dla kobiet urodzonych w 1953r. nastąpił z naruszeniem wynikającej z treści art. 2 Konstytucji zasady zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa.
Wyjaśniająco po krótce do opisanej powyżej sytuacji:
– część kobiet po spełnieniu określonych w przepisach prawa przesłanek mogła z dniem ukończenia 55 roku życia przejść na wcześniejszą emeryturę;
– te które zdecydowały się i przeszły na wcześniejszą emeryturę to w chwili kiedy osiągnęły powszechny wiek emerytalny czyli 60 lat mogły zwrócić się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składając odpowiedni wniosek o ponowne jej ustalenie:
– w sytuacji kiedy z powszechnego wieku świadczenie okazywało się korzystniejsze – po prostu wyższe o parę złotych to Ubezpieczona przechodziła na emeryturę z wieku powszechnego, jeżeli zaś wyliczona emerytura okazywała się mniej korzystna pozostawała na wcześniejszym świadczeniu;
– jednakże ZUS dokonując przeliczenia wysokości emerytury powszechnej pomniejszał jej podstawę o kwoty pobranych emerytur wcześniejszych – i ten właśnie zapis w ustawie Trybunał uznał za niekonstytucyjny względem kobiet urodzonych w 1953r.
Dlaczego?
W 2012r. wprowadzono ten właśnie kontrowersyjny przepis tj. art. 25 ust. 1b stanowiący, ze jeżeli ubezpieczony pobierał emeryturę na podstawie przepisów art. 26b,46,50,50a,50e,184 ustawy o emeryturach z FUS lub art. 88 Karty Nauczyciela (czyli tzw. wcześniejszą emeryturę) to podstawę obliczenia emerytury powszechnej z art. 24 powyżej wskazanej ustawy pomniejsza się o kwotę stanowiąca sumę kwot pobranych tzw. „wcześniejszych emerytur”. I ten właśnie przepis postawił kobiety urodzone w 1953r. w specyficznej sytuacji, gdyż mogły one przejść z emerytury wcześniejszej na powszechną dopiero w 2013r. (po ukończeniu 60 roku życia) – a więc już po wejściu w życie przepisu nakazującego pomniejszyć podstawę emerytury.
To znaczy, że kobiety z przedmiotowego rocznika podejmując decyzję o przejściu na emeryturę wcześniejszą w 2008 roku nie mogły mieć świadomości, że pobierając ją będą potem przy przejściu na emeryturę z wieku powszechnego miały jakiekolwiek potrącenia, że nastąpi zmiana sposobu ustalania podstawy emerytury powszechnej.
Trybunał słusznie podkreślił, iż w praworządnym państwie musi być przestrzegana zasada lojalności państwa względem obywateli tzn. że reguły gry czyli obowiązujące prawo nie może zmienić się w trakcie realizacji uprawnień w taki sposób, że uprzednio podjęte decyzje okazują się mieć wpływ na ukształtowanie kolejnych uprawnień, zaś sami zainteresowani nie mogli przewidzieć takiej zmiany w momencie podejmowania decyzji o przejściu na wcześniejszą emeryturę bądź nie.
Skutkiem omawianego wyroku jest prawo wznowienia postępowania z mocy art. 190 ust. 4 Konstytucji dla wszystkich kobiet objętych wyrokiem czyli urodzonych w 1953r. Trybunał podkreślił, iż należy szeroko rozumieć pojęcie wznowienia postępowania – to znaczy, że można wykorzystywać wszelkie możliwości prawem przewidziane, aby to co zostało kobietom potrącone zostało zwrócone.
Emerytki, które po ukończeniu wieku emerytalnego nie składały do ZUS wniosku o przeliczenie – teraz mogą to zrobić. Nie warto zwlekać, bo emerytura przeliczana jest od miesiąca złożenia wniosku.
Warianty zachowań organu rentowego w zależności od sytuacji:
Te Panie, które przeszły na emeryturę po ukończeniu 55 lat (czyli wcześniejszą) i w 2013r. złożyły do ZUS wniosek o przeliczenie emerytury z tytułu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego ale nie odwołały się do sądu od decyzji mogły wnieść do ZUS skargę o wznowienie postępowania. Niestety był na to okres przypadający na 1 miesiąc od dnia ogłoszenia przedmiotowego orzeczenia. W wyniku złożenia skargi o wznowienie postępowania w trybie art. 145a Kpa następuje uchylenie decyzji ostatecznej i wydanie nowej decyzji.
Natomiast te Ubezpieczone, które od decyzji ZUS wyliczającej im emeryturę (niższą) po osiągnięciu wieku emerytalnego odwołały się do sądu mogą żądać wznowienia postępowania sądowego. Mają na to 3 miesiące od daty opublikowania wyroku TK. Skargę o wznowienie postępowania składa się w tym samym sądzie, w którym zapadł wyrok.
Tym Paniom, którym od doręczenia decyzji ZUS minęło ponad 5 lat, ZUS nie będzie mógł uchylić poprzedniej decyzji, wyda więc decyzję negatywną. Od niej można odwołać się do sądu ubezpieczeń społecznych.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych na odzew omawianemu wyrokowi przygotował szereg wytycznych, na podstawie których będzie wydawał decyzje odmowne bądź uwzględniające, ale takie które tylko połowicznie zaspakajają oczekiwania Ubezpieczonych, dlatego też należy reagować szybko i składać odwołanie do właściwego sądu.
W przypadku złożenia skargi o wznowienie postepowania – jakie Zakład najczęściej wydaje decyzje i czy są one obalalne?
a) odmawiające uznania zwrotu pobranych kwot z emerytur wcześniejszych
z uwagi na:
– złożenie skargi po terminie ( po upływie 1 miesiąca od ogłoszenia wyroku Trybunału Konstytucyjnego) – i to jest sytuacja z którą praktycznie nic nie da się zrobić bowiem nie można powoływać się na fakt niewiedzy o zapadnięciu tegoż wyroku;
– upływ 5 lat od doręczenia decyzji (w tym aspekcie łatwo podważyć tą przesłankę bowiem Zakład nie doręcza decyzji za potwierdzeniem odbioru i nie jest w stanie ustalić kiedy dokładnie decyzja została odebrana przez Ubezpieczoną);
b) uwzględniające żądanie, ale od pierwszego dnia miesiąca w którym wpłynęła skarga o wznowienie, nie zaś wstecz czyli od momentu wydania decyzji
w przedmiocie rozstrzygnięcia z tytułu wieku powszechnego (w takim przypadku może warto odwołać się i spróbować powalczyć aby otrzymać świadczenie od momentu złożenia pierwszego wniosku).
Ciekawostką jest fakt, że Organ rentowy zastrzega, iż w przypadku zgłoszenia żądania ustalenia kwoty hipotetycznej emerytury ustalonej bez pomniejszania podstawy jej obliczenia o kwoty wcześniejszych emerytur – ewentualnie różnicy pomiędzy kwotą tej emerytury a kwotą wypłaconej emerytury wcześniejszej – będzie zobowiązany do podania takich informacji im dokonania takich obliczeń wyłącznie w wykonaniu zarządzenia Sądu.
Jeżeli jesteś Emerytką urodzoną w 1953r. i masz jakiekolwiek wątpliwości w związku ze swoją sytuacją po zapadłym wyroku TK zapraszamy do kontaktu, jesteśmy
w stanie udzielić wyczerpującej porady i pomocy bez względu na jakim etapie sprawa się znajduje czy w postepowaniu przed organem rentowym czy może już przed właściwym Sądem Okręgowym.
KOMENTARZE 0