Przepisy ustawy z dnia 6 marca 2018 roku Prawo przedsiębiorców wyrażają pewnego rodzaju zasady ogólne dotyczące sytuacji prawnej przedsiębiorcy, jego relacji z organami władzy publicznej oraz sposobu procedowania jego spraw w urzędach.
Regulacje te wydają się w dużej mierze oczywiste i wynikające z samych reguł konstrukcyjnych systemu prawa. Taki charakter może mieć regulacja znajdująca się w art.10 który stanowi, że „organ kieruje się w swoich działaniach zasadą zaufania do przedsiębiorcy, zakładając, że działa on zgodnie z prawem, uczciwie oraz z poszanowaniem dobrych obyczajów”.
W tym samym miejscu ustawodawca wyraża zasadę rozstrzygania wątpliwości na korzyść przedsiębiorcy. Wskazać jednak należy, że zasada ta opatrzona jest zastrzeżeniem, iż nie działa ona m.in. wówczas, gdy „wymaga tego ważny interes publiczny, w tym istotne interesy państwa, a w szczególności jego bezpieczeństwa, obronności lub porządku publicznego”.
Powstaje w tym miejscu pytanie, jak często interesy państwa (i jakie) będą skutkowały rozstrzyganiem wątpliwości na niekorzyść przedsiębiorców?
Nowe przepisy wprowadzają także zasadę nieodstępowania od utrwalonej praktyki interpretacyjnej. W myśl art.14 „organ bez uzasadnionej przyczyny nie odstępuje od utrwalonej praktyki rozstrzygania spraw w takim samym stanie faktycznym i prawnym”. Ocena, na ile przepis ten może stanowić rzeczywiste dobrodziejstwo dla przedsiębiorców, będzie uzależniona od tego, jak w praktyce będą postrzegane owe uzasadnione względy. W istocie stanowią one bowiem wygodny dla władzy wytrych umożliwiający rozstrzygnięcie sprawy w odmienny sposób, o ile tylko przemawiać za tym będą (choćby doraźne) względy.
Orzecznictwo sądów administracyjnych dotyczące rozbieżnego orzecznictwa organów administracyjnych w kontekście zasady zaufania nie nastraja w tym względzie optymistycznie.
Przepisy przewidują także powołanie nowego organu – Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców. Ma on stać na straży praw mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich przedsiębiorców.
Regulacje dotyczące tego organu zawarte są w odrębnej ustawie. Pozycję i zadania tego Rzecznika można porównać do analogicznych po stronie Rzecznika Praw Obywatelskich (przy czym oczywiście w przypadku Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców są one ograniczone w odniesieniu do spraw tych właśnie przedsiębiorców).
W nowym Prawie przedsiębiorców znalazł się także cały rozdział dotyczący załatwiania spraw z zakresu działalności gospodarczej. Są tam zawarte przepisy o charakterze ogólnym, stanowiące swego rodzaju zasady ogólne. Powinny one rzutować na sposób wykładni przepisów proceduralnych zawartych w innych aktach prawnych. W myśl art. 27 „organy działają w sprawach związanych z wykonywaniem działalności gospodarczej wnikliwie i szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do ich załatwienia”. Regulacja ta w zasadzie nie wnosi nic nowego, będąc powtórzeniem podobnych zasad znajdujących się w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego czy też Ordynacji podatkowej. Może jednak w przeciwieństwie do nich będzie miała jakąś moc „zaklinania rzeczywistości”, przyczyniając się do tego, że postępowania z udziałem przedsiębiorców toczyć się będą szybko i w możliwie najprostszy sposób.
Następne regulacje (art.28) wyrażają zasadę współdziałania organów ze sobą. Mają to czynić „w zakresie niezbędnym do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego i prawnego sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes przedsiębiorców oraz sprawność postępowania, przy pomocy środków adekwatnych do charakteru, okoliczności i stopnia złożoności sprawy”.
Przepisy art. 29 stanowią, że „organ nie może żądać ani uzależniać swojego rozstrzygnięcia od przedłożenia dokumentów w formie oryginału, poświadczonej kopii lub poświadczonego tłumaczenia, chyba że obowiązek taki wynika z przepisów prawa”. Wydaje się przy tym, że przedsiębiorca może być zobowiązany do okazania oryginału dokumentu, jeśli wiarygodność kopii może budzić uzasadnione wątpliwości. Tak samo należy przyjąć, że regulacja powyższa nie uchybia zasadzie prowadzenia postępowania w języku polskim, która generalnie wymaga przedkładania tłumaczeń na język polski dokumentów obcojęzycznych, tyle że przepisy niniejsze zastrzegają, iż nie można wymagać od przedsiębiorcy tłumaczenia przysięgłego (co było częstą praktyką).
Następne przepisy zastrzegają, że „organ, wyznaczając przedsiębiorcy termin na dokonanie określonej czynności, uwzględnia czas niezbędny do jej wykonania, ważny interes publiczny oraz słuszny interes tego przedsiębiorcy” (art. 30).
Zgodnie z art. 31 „organ nie może odmówić przyjęcia pism i wniosków niekompletnych. Organ nie może żądać dokumentów lub ujawnienia danych, których konieczność przedstawienia, złożenia lub ujawnienia nie wynika z przepisu prawa lub danych, które są w posiadaniu organu lub do których ma dostęp na podstawie odrębnych przepisów”. Wskazać w tym miejscu jednak należy, że zasada powyższa wydaje się nie uchybiać regule, iż pisma niekompletne podlegają uzupełnieniu w trybie przewidzianym w odrębnych ustawach, pod rygorem ich nierozpatrzenia w razie nieuzupełnienia braków w wyznaczonym terminie.
W nowym Prawie przedsiębiorców znalazły się także nieco odmienione regulacje dotyczące interpretacji indywidualnych. Od razu trzeba zauważyć, że nie dotyczą one interpretacji indywidualnych prawa podatkowego, które będą wydawane na dotychczasowych zasadach. Wniosek o interpretację będzie mógł dotyczyć zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (zarówno już zaistniałej, jak i przyszłej). Wniosek podlega opłacie w kwocie 40 zł (od jednego interpretowanego zdarzenia). Udzielenie interpretacji będzie następowało w drodze decyzji, od której służyć ma odwołanie. Interpretacja indywidualna nie będzie wiążąca dla przedsiębiorcy, z tym że przedsiębiorca nie może być obciążony sankcjami administracyjnymi, finansowymi lub karami w zakresie, w jakim zastosował się do uzyskanej interpretacji indywidualnej, ani daninami w wysokości wyższej niż wynikająca z uzyskanej interpretacji indywidualnej.
To samo dotyczy zastosowania się przez przedsiębiorcę do utrwalonej praktyki interpretacyjnej. Ta utrwalona praktyka to – zgodnie ze stosowną definicją – inne interpretacje indywidualne „dominujące w wydawanych w takich samych stanach faktycznych oraz takim samym stanie prawnym – w trakcie danego okresu rozliczeniowego oraz w okresie 12 miesięcy przed rozpoczęciem okresu rozliczeniowego” (art. 35 ust 4).
Kolejny przepis zastrzega, że „interpretacja indywidualna jest wiążąca dla organów lub państwowych jednostek organizacyjnych właściwych dla przedsiębiorcy i może zostać zmieniona wyłącznie w drodze wznowienia postępowania” (art. 35 ust 4).
Interpretacje mają być wydawane bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 30 dni od dnia wpływu do organu (jednostki) kompletnego i opłaconego wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. W razie niewydania interpretacji indywidualnej w terminie uznaje się, że w dniu następującym po dniu, w którym upłynął ów termin, została wydana interpretacja indywidualna stwierdzająca prawidłowość stanowiska wnioskodawcy.
Nowe uregulowania wytyczają nowe możliwości dla przedsiębiorców by mogli dzielnie walczyć o swoje prawa w relacjach z organem administracji publicznej co nierzadko jest dla wielu utrapieniem.
W naszej ofercie znajduje się usługa polegająca na sporządzaniu skargi na opieszałość organu jak również łamanie podstawowych praw przedsiębiorcy. Zapraszamy do kontaktu.
KOMENTARZE 0